Jednym z podstawowych zadań szkoły i nauczyciela jest przygotowanie ucznia do określenia własnych celów, zadań, stopnia ich realizacji, by swoje sukcesy i niepowodzenia mógł on ocenić z perspektywy samorozwoju, samokształcenia i samodoskonalenia.
Rolę samooceny i jej wyższość nad oceną, ukazał wcześniej S. Strzyżewski pisząc: "Samoocena jest podstawą poczucia własnej wartości. Natomiast wzmacnianie poczucia własnej wartości generuje z kolei potrzebę osiągnięć."
Proponuję zastosowanie samokontroli i samooceny sprawności fizycznej uczniów starszych klas szkoły podstawowej i gimnazjum.
Sprawność fizyczna to aktualne możliwości wykonania czynności ruchowych, wymagających znacznego zaangażowania siły szybkości, wytrzymałości i zręczności.
Aby przekonać się jak dalece samoocena i samokontrola sprawności fizycznej wzbudza zainteresowanie i uaktywnia uczniów klas IV-VI szkoły podstawowej lub gimnazjum, należy przystąpić do prób sprawności fizycznej testem L. Denisiuka. Przygotować tabele do wpisywania wyników i punktacji jako kartę kontrolną dla każdego ucznia.
Próby sprawności obejmują: - próbę szybkości - bieg 60 m, - próbę mocy - skok dosiężny, - próbę siły - rzut piłką lekarską ( 1 -2 kg ) oburącz znad głowy, - próbę zwinności - bieg z przewrotem.
Powyższe próby stanowią obiektywną ocenę sprawności fizycznej i odpowiadają wymaganiom praktyki szkolnej. Przy przeprowadzeniu prób należy wykorzystać współpracę nauczyciela z uczniami, powierzając im funkcje zastępowych, porządkowych i sędziów.
Sędziowie wpisują do tabel wyniki i punktacje, a po zakończeniu próby oddają kartę z wynikiem zainteresowanemu uczniowi.
Po skontrolowaniu przez uczniów swoich wyników, nauczyciel zbiera karty i przechowuje je w gabinecie wychowania fizycznego do czasu następnej próby.
Należy wykonać trzy próby w ciągu roku szkolnego: 1. na początku roku szkolnego, 2. po półroczu, 3. na koniec roku szkolnego.
Zakładając, że samokontrola i samoocena wpłyną korzystnie na wzrost aktywności ruchowej wychowanków, powinniśmy zanotować wzrost sprawności ruchowej grupy w każdych następnych próbach.
Spodziewane, wychowawcze aspekty samokontroli i samooceny.
Od uczniów, którzy kontrolowali swoją sprawność fizyczną powinniśmy oczekiwać: - mobilizacji do działania, - poczucia potrzeby ruchu, - uaktywniania się, - szybkiego przyrostu sprawności fizycznej, - wzrostu zainteresowań sportowych, - większej aktywności sportowej i ruchowej na lekcjach wychowania fizycznego.
Okresowe próby i analiza wyników przedstawiają dużą wartość jako środek dydaktyczny dla nauczyciela. Pozwalają one zorientować się nauczycielowi w sprawności fizycznej młodzieży, skorygować oddziaływania i zastosować odpowiedniejsze metody pracy.
Stosując baterie testów sprawności, szybciej można dokonać selekcji młodzieży do poszczególnych sekcji sportowych, co z kolei prowadzi do podniesienia poziomu rywalizacji w szkolnym systemie współzawodnictwa.
Nie należy jednak przeceniać samokontroli i samooceny z uwagi na różnorodność warunków w szkołach, zróżnicowany poziom intelektualny wychowanków oraz tradycje i klimat wokół działalności sportowej. Nauczyciel powinien dążyć do tego, aby czynności kontrolowania i oceniania stopniowo przejmował uczeń. Będzie on stosował wobec siebie i innych miarę bardziej obiektywną, uczył się świadomego dostrzegania braków oraz ich źródeł, co stanowi motyw dążenia do osiągania coraz wyższego własnego rozwoju.
Bibliografia: Strzyżewski S.: Zarys metodyki i wychowania w kulturze fizycznej, AWF Katowice 1980r.,s.374
mgr Henryk Orłowski Szkoła Podstawowa Nr 12 w Mikołowie |